رسیدن به معبود در ماه رمضان به واسطه حضرت مهدی عجل الله تعالی فرجه الشّریف فهم حقیقت رمضان و توفیق رسیدن به معبود جز با توسل به پیشگاه مهدی عجل الله تعالی فرجه الشّریف میسر نمی شود.
دعای افتتاح هم در ماه رمضان درس سلوک می دهد که پروردگارا من خواهان تمام خوبی ها و کمالات هستم و می دانم که راه رسیدن به این کمالات توسل به امام مهدی عجل الله تعالی فرجه الشّریف است. پس مرا به برکت وجود او به نهایت نزدیکی به خود برسان.
هدایت معنوی و باطنی انسان ها به دست امام مهدی عجل الله تعالی فرجه الشّریف است و به برکت وجود معنوی و نورانی اوست که عالم هستی از فیض حق تعالی بهره مند می شود. حال اگر امام در نهایت بندگی باشد، در عبودیت او رحمت ومهربانی خدا نیز اوج می گیرد.
دعای امامان نشان می دهد که آن ها هم به درگاه حق تعالی رو می آوردند و برای کل هستی و به ویژه برای ما انسان ها از خداوند طلب بخشش می کردند. به همین دلیل است که می گویند به برکت سلوک معنوی امام، حیات بشری شکل می گیرد و امتداد می یابد و عالم به سوی کمال حرکت می کند و تنها با این تعبیر شب قدر معنا می یابد.
و مهم تر آن که ماه رمضان فرصت بسیار مناسبی است تا معرفت و محبت ما نسبت به امام مهدی علیه السلام بیشتر شود.
و اساسا باید محوریت ما در ماه رمضان با وجود مقدس امام مهدی عجل الله تعالی فرجه الشّریف باشد.
همانگونه که ماه رمضان برترین زمان ها است،حضرت حجت برترین انسان ها هستند. پس در بهترین ماه بهترین فرصت است که با بهترین بنده خدا، امام و رهبرمان تجدید عهد و پیمان کنیم و با بدست آوردن تقوی و اخلاص به حضرت نزدیکتر شویم. و با دعا کردن برای فرج آن دلدار حقیقی به درگاه الهی دست نیاز برآریم تا به فهم حقیقت رمضان و توفیق رسیدن به معبود را که جز با توسل به پیشگاه مهدی عجل الله تعالی فرجه الشّریف میسر نمی شود برسیم.
دعاهای ماه رمضان و امام زمان عجل الله تعالی فرجه الشّریف
در این جا دعاهایی که در ماه رمضان ما را در این خواسته ی الهی راهنمایی می کنند را بیان می کنیم:
دعاي معروف «اللَّهُمَّ أَدْخِلْ عَلَي أَهْلِ الْقُبُورِ السُّرُورَ»: يکي از اعمال مشترکه ماه مبارک رمضان است که بعد از نمازها خوانده ميشود؛ اين دعا از پيامبر اکرم صلي الله عليه و آله و سلم رسيده است، دعايي که بيش از هزار سال، بهترين بندگان خدا در بهترين ماهها، يعني ماه رمضان؛ در بهترين اوقات اجابت دعاها، يعني بعد از نمازها و در بهترين حالات، يعني در حالت روزه ميخوانند؛ ولي اين دعا تا به حال، اجابت نشده است.
اين دعا، تبيين جامعهای ايدهآل است که هميشه بشر به دنبال آن بوده است و با وجود گذر زمانی طولانی، خود چنين موقعيتي را درک نکرده است؛ چنين جامعهاي، آرزوي همة پيامبران و رسولان، انسانهاي صالح و اولياءالله بوده است؛ پيامبران و ائمه عليهم السلام براي تحقق آن تلاش کردند و جان خود را فدا نموند، ولي به علل مختلفي محقق نشد؛ ما (شيعيان) معتقديم، اين دعا به طور کامل، فقط يک مصداق اجابت دارد و فقط جامعة دربردارندة اين ويژگيها، جامعة مهدوي خواهد بود .
تطبيق فرازهاي ادعيه با دستاوردها و ويژگيهاي حکومت حضرت مهدي عجل الله تعالي فرجه الشريف:
۱-گشايش براي مردگان:
درخواست نشاط و سرور براي مردگان: «اللَّهُمَّ أَدْخِلْ عَلَي أَهْلِ الْقُبُورِ السُّرُورَ».
حکومت حضرت مهدي عليه السلام چنان تأثيري در هستي ميگذارد که حتي مردگان نيز از آن بهرهمند ميشوند.
مولا علي علیه السلام در اين باره مي فرمايد: «مردي از فرزندانم ظهور مي کند که در نتيجه ظهور و حکومتش، هيج مرده اي در گور نمي ماند، مگر اينکه گشايش و برکاتي در گور برايش پديد مي آيد و آنان به ديدار يکديگر مي روند و قيام قائم را به يکديگر مژده مي دهند».
۲-برطرف شدن غمها:
در دعاي هر روزه ماه رمضان آمده است: «اللَّهُمَّ فَرِّجْ عَنْ کُلِّ مَکْرُوبٍ».
امام صادق عليه السلام مي فرمايند: «. . . او (حضرت مهدي عجل الله تعالی فرجه الشّریف ) بر طرف کننده غمهاي شيعيان بعد از سختي است. . . ».
۳-آزادي اسيران:
در ادعية ماه مبارک رمضان مي خوانيم: «اللَّهُمَّ فُکَّ کُلَّ أَسِيرٍ».
رسول خدا صلي الله عليه و آله و سلم مي فرمايد: «. . . در آن عصر، مهدي عليه السلام ظهور ميکند و او از فرزند اين شخص (علي بن ابيطالب عليه السلام) است؛ خداوند به دست او، دروغ را نابود مي کند و روزگار سخت را از بين مي برد و ريسمان بردگي و بندگي را از گردنهايتان برميدارد».
اميرمؤمنان عليه السلام مي فرمايد: «آنگاه که امام زمان عليه السلام ظهور کند، هيچ برده مسلماني باقي نمي ماند، مگر آنکه حضرت، او را خريده، در راه خدا آزاد مي کند و هيچ بدهکاري نمي ماند، مگر آنکه حضرت، بدهي او را مي پردازد».
۴-اصلاح مفاسد:
روزه دار اين ماه، فقط به فکر خويش نيست و آرزوي اصلاح همة مفاسد جامعة مسلمين را دارد و دعا مي کند: «اللَّهُمَّ أَصْلِحْ کُلَّ فَاسِدٍ مِنْ أُمُورِ الْمُسْلِمِينَ».
درباره اصلاح فساد اخلاقي و انحراف، پيشواي دوم شيعيان مي فرمايد: «خداوند در آخرالزمان، مردي را برميانگيزد که کسي از منحرفان و فاسدان نمي ماند، مگر اينکه اصلاح ميگردد».
۵-برطرف شدن صفات ناپسند و رشد کمالات دروني:
ريشة بيشتر مشکلات بشر از ابتداي خلقت تا بهحال، رذايل اخلاقي و بيماريهاي باطني انسانها بوده است، منشأ تمامي جنگها و خونريزيها، اختلافها و تضادها، تفرقه و جداييها و در يک کلام، امالمفاسد بشر، همين بيماريهاي روحي است؛ يکي از خواستههاي روزهدار ماه رمضان، برطرف شدن اين ناپاکيهاست؛ بنابراين اينگونه ميگويد: « اللَّهُمَّ غَيِّرْ سُوءَ حَالِنَا بِحُسْنِ حَالِکَ».
حضرت علي عليه السلام مي فرمايد: «هنگامي که قیام کننده ما قيام کند...، کينههاي بندگان نسبت به يکديگر از دلهايشان پاک ميشود».
امام باقر عليه السلام مي فرمايد: «هنگامي که حضرت قیام کننده ما قيام کند، دستش را بر سر بندگان خدا مي گذارد و خردهايشان را جمع کرده، (تمرکز مي بخشد و رشد مي دهد) اخلاقشان را کامل مي کند».
۶-ترويج روحية عزت و بي نيازي:
بشر به بينيازي، بيشتر از ثروت نياز دارد؛ روح انسان، سيري ناپذير است و هرگز از جمع آوري ثروت اشباع نميشود؛ بنابراين مؤمن بايد، پيش از جمع آوري مال به تقويت روحية بينيازي خود و پيش از دعا براي کسب ثروت به دعا براي رسيدن به بينيازي بپردازد و چشم آز و طمع خود را کور کند؛ در اين ماه از خدا، اينگونه مي خواهيم: « اللَّهُمَّ سُدَّ فَقْرَنَا بِغِنَاکَ».
رسول خدا صلي الله عليه و آله و سلم مي فرمايد: «زماني که حضرت مهدي عجل الله تعالي فرجه الشريف قيام کند، خداوند، بي نيازي را در دل بندگانش مي نهد به گونه اي که حضرت، اعلام مي کند هر کس به ثروت نياز دارد بيايد، ولي براي آن، کسي پيشقدم نمي شود».
همچنين آن حضرت مي فرمايد: «شما را به مهدي عجل الله تعالي فرجه الشريف بشارت مي دهم که به سوي مردم برانگيخته مي گردد؛ در حالي که زلزلهها و اختلاف بر مردم چيره شده است، آنگاه زمين را پر از عدل و داد مي کند، چنانکه پر از ستم و جور شده است و ساکنان زمين و آسمان از او خشنود مي گردند؛ خداوند، دلهاي امت محمد صلي الله عليه و آله و سلم را سرشار از بي نيازي مي کند؛ بهگونه اي که منادي ندا مي دهد؛ هر کس به مالي نياز دارد؛ بيايد (تا نيازش رفع شود)؛ ولي جز يک نفر، کسي نمي آيد، آنگاه حضرت مهدي عجل الله تعالي فرجه الشريف به او ميفرمايد: «نزد خزينه دار برو و بگو مهدي، دستور داده است به من ثروت بدهي». خزانهدار ميگويد: با دو دست پولها را جمع کن. او نيز پولها را در دامن خود مي ريزد؛ ولي هنوز از آنجا بيرون نرفته است که از رفتار خويش پشيمان مي گردد و با خود مي گويد چه شد که من، طمعکارترين امت پيامبر صلي الله عليه و آله و سلم شدم! آيا کسي که سبب بي نيازي آنان گشت از بي نياز کردن من، ناتوان است! آنگاه باز مي گردد تا اموال را بازگرداند؛ اما خزانهدار نمي پذيرد و ميگويد: چيزي را که بخشيديم؛ پس نمي گيریم.!
۷-ريشه کن شدن فقر از جامعه :
فقر و نداري از مشکلات ديرينة بشر و باعث بسياري از انحرافات اخلاقي است؛ بنابراين در دعاهاي بسياري، رفع فقر از خداوند بينياز متعال، طلب شده است؛ در دعاهاي ماه رمضان نيز اين مهم فراموش نشده، آمده است: «اللَّهُمَّ أَغْنِ کُلَّ فَقِيرٍ ـ اللَّهُمَّ اقْضِ دَيْنَ کُلِّ مَدِينٍ ـ اللَّهُمَّ سُدَّ فَقْرَنَا بِغِنَا کَ ـ اللَّهُمَّ اقْضِ عَنَّا الدَّيْنَ ـ وَ أَغْنِنَا مِنَ الْفَقْرِ ».
رسول خدا صلي الله عليه و آله و سلم ميفرمايد: «هنگامي که حضرت مهدي عليه السلام ظهور کند. . اموال و زکاتها را در کوچهها مي برند ولي کسي پيدا نمي شود که حاضر به گرفتن آنها باشد».
امام باقر عليه السلام ميفرمايند:«... سپس حضرت به کوفه روي ميآورند... و هيچ بدهکاري نمي ماند، مگر اينکه قرض او را ميپردازند...».
امام صادق عليه السلام ميفرمايد: «هنگامي که قائم ما قيام کند. . . زمين، گنجهاي خود را بيرون ريخته، آشکار مي کند؛ به گونه اي که مردم با چشم خود، آن را بر روي زمين مي بينند و دارندگان زکات به دنبال کسي مي گردند که نيازمند باشد تا زکاتشان را به او بدهند؛ ولي کسي يافت نمي شود و مردم - از فضل و بخشش خداوند - از ديگران، بي نياز مي گردند».
۸-رشد بهداشت، درمان امراض و از بين رفتن بيماريهاي بيعلاج:
شفاي بيماران، خواسته و آرزوي همة ماست در تمام اوقات دعا به ويژه در اين ماه عزيز، يکي از دعاهاي هميشگي مسلمانان، طلب شفاي مريضان است: «اللَّهُمَّ اشْفِ کُلَّ مَرِيضٍ».
شکوفايي شگفت انگيز دانش بهويژه دانش بهداشت و درمان در عصر حکومت مهدي عليه السلام، بهرهگيري از آن براي گسترش بهداشت در جامعه، فرونشستن شعلههاي جنگ، پيدايش آرامش رواني، تأمين بهداشت روحي با اصلاح شدن انسانها، همچنين گسترش کشاورزي و دامداري و تأمين تغذيه در حد مطلوب؛ از جمله عواملي است که بهداشت را در روزگار امام عصر عليه السلام به حد بالا و ايده آل خود مي رساند و چنان مي شود که وضعيت جسمي مردم دگرگون شده، عمر آنان طولاني ميگردد.
امام حسين عليه السلام دربارة حکومت مهدي عليه السلام مي فرمايد: «هيچ نابينا، زمينگير و دردمندي بر روي زمين نميماند، مگر آنکه خداوند، درد او را برطرف مينمايد».
امام سجاد عليه السلام در اينباره مي فرمايد: «هنگامي که قائم ما قيام کند، خداوند عزوجل، بيماري و بلا را از شيعيان ما دور ميکند...».........
دعای افتتاح
یکی دیگر از دعاهایی که شبهای ماه مبارک رمضان خوانده می شود، دعاء افتتاح است؛ این دعا را حضرت ولیّ عصر (عج) به «محمّد بن عثمان» (دومین نائب خاص) تعلیم داده و او منتشر نموده است. مهمترین خواسته ما در این دعا از خدواند حکومت عادل وجهانی امام زمان علیه السلام است که در فرازی از آن دعا میخوانیم. خدایا آرزوی حکومت کریمه ای را دارم که درآن اسلام و مسلمین عزیز، و نفاق و کفر ذلیل می شوند.
حال با توجه به مطالب فوق چند روایت دیگر در ذیل می اوریم تا نتیجه ای عالی از آیات و روایات بگیریم:
امام صادق علیه السلام می فرمایند: مقدرات در شب نوزدهم ماه رمضان تعیین ، در شب بیست و یکم تایید و در شب بیست و سوم امضا می شود.
امام صادق علیه السلام می فرمایند: دعا، قضاء الهی را بر میگرداند،اگر چه قضاء الهی محكم شده باشد، از این رو زیاد دعا كن كه آن كلید هر رحمت و بر آوردن هر حاجت است .
از رسول اكرم(صلی الله علیه و آله) سؤال شد كه: آیا دعا می تواند سرنوشت را تغییر دهد و جلوی قدر الهی را بگیرد؟ حضرت فرمود: دعا می تواند سرنوشت را تغییر دهد. دعا جلوی قدر الهی را نمی گیرد، بلكه خود دعا نیز از قدر الهی است .
امام صادق علیه السلام می فرمایند: در ماه رمضان منتظر ظهور قیام کننده آل محمد علیهم السلام باشید.
از امام زمان عجل الله تعالی فرجه الشّریف سوال شد وظیفه شیعیان در عصر غیبت چیست ؟ فرمودند : برای ظهور من بسیار دعا کنید برای شما معرفت حاصل می شود هر گاه به این معرفت رسیدید خدا را شکر کنید و منتظر ظهور باشید . (منتخب الاثر صفحه 90)
منبع: ظهور منجی