تغذیه سالم چیست؟
نقش تغذیه در سلامتی و رشد بدن
تغذیه کامل و کافی، باعث شادابی و تندرستی میشود، بر طول عمر مفید انسان میافزاید، ناتوانی و بیماری را کاهش میدهد، زندگی را در نظر انسان خوشایند، سعادتآمیز و رضایتبخش جلوه میدهد و از پیری زودرس پیشگیری میکند. برعکس سوءتغذیه که امروزه، بهویژه در میان کشورهای توسعهنیافته شایع است، عامل اصلی مرگومیرها است و بیشتر قربانیان خود را از میان کودکان برمیگزیند. گروه وسیعی از مردم جهان نیز باوجودآنکه به غذای نسبتاً کافی دسترسی دارند به دلیل ناآگاهی تغذیهای، بهنوعی گرفتار سوءتغذیه هستند.
تغذیه متعادل چیست؟
نکته! در هر وعده غذایی باید کوشید تا دستکم از سه گروه غذایی مختلف استفاده شود.
نکته! برای میان وعدهها بهتر است از میوه و انواع مغز دانهها نظیر گردو، پسته و بادام استفاده کرد.
توجه! همانطور که دیده میشود چربیها، روغنها و انواع قندهای ساده و شیرینیها در هیچیک از گروههای اصلی غذایی جایگاهی ندارند زیرا با توجه به اینکه انرژی زیادی تولید میکنند، اما از آنجائی که مواد معدنی و ویتامینهای کمی را به بدن میرسانند،
توصیه: به یاد داشته باشیم تا حد امکان مصرف چربیها، روغنها، قندهای ساده و فرآوردههای آنها را در برنامه غذایی خود محدود کنیم.
توصیههایی برای داشتن رژیم غذایی سالم
- تنوع غذایی داشته باشید.
- بین غذای دریافتی و میزان فعالیت بدنی خود تعادل برقرار کنید.
- وزن خود را در محدوده طبیعی حفظ کنید.
- هرروز حدود ۵۰۰ گرم سبزی و میوه تازه در برنامه غذایی خود بگنجانید.
- مصرف قند و شکر و نمک را در برنامه غذایی خود محدود کنید.
- نان و غلات سبوسدار را جایگزین انواع سفید و تصفیهشده آن کنید.
- شیر و فرآوردههای کمچرب آن را مصرف کنید.
- تا حد امکان از گوشتهای کمچرب در برنامه غذایی خود استفاده کنید.
- از مغزها مانند بادام، پسته و فندق در حد تعادل بهعنوان میان وعده استفاده کنید.
- روزانه به میزان کافی آب سالم و بهداشتی بنوشید.
- از مصرف نوشیدنیهای صنعتی بهویژه نوشابههای شیرین و گازدار بپرهیزید.
راهکارهایی برای افزایش قد
مزایا و نکات مهم دادن خرما به کودکان
خرما سرشار از انرژی است و یکی از بهترین غذاها برای گنجاندن در رژیم غذایی کودک هنگام شروع غذاهای جامد است. خرماها منبع خوبی از مواد معدنی مانند آهن، کلسیم، سدیم، فسفر، منیزیم، پتاسیم و روی هستند. خرما همچنین حاوی ویتامینهایی مانند تیامین، ریبوفلاوین، نیاسین، اسیدفولیک، ویتامینA، B6 و ویتامین K است. علاوه بر اینها خرما سرشار از قند و فیبر هم است. قندهای ساده مانند فروکتوز و دکستوز موجود در خرماهای رسیده سریعا انرژی مورد نیاز کودک را فراهم میکند. این مواد مغذی، رژیم غذایی نوزاد در حال رشد را متعادل میکند و به موادغذایی که از شیر مادر تامین میشود اضافه میکند.
خوردن این مواد غذایی با هم ممنوع!
نظریات مختلفی در مورد ترکیب مواد غذایی مختلف با یکدیگر مطرح شده که همهی ما تا به حال چیزهایی در مورد آنها شنیده ایم. گرچه در مورد بعضی از این نظریات اختلاف نظرهایی از سوی کارشناسان وجود دارد، اما در مواردی هم کارشناسان در مورد مضر بودن بعضی ترکیبات غذایی متفق القول بوده اند. در حقیقت، اگر میدانستیم خوردن این مواد غذایی باهم چه بر سر سیستم گوارشی ما میآورد، دیگر هرگز سراغ چنین ترکیبهای غذاییای نمیرفتیم.
بعضی از پیامدهای کوتاه مدت این ترکیبات مضر عبارتند از گاز شکم، نفخ، شکم درد، حالت تهوع، احساس خستگی و بروز مشکل در اجابت مزاج. این پیامدهای کوتاه مدت میتوانند در عرض یک یا دو روز برطرف شوند، اما ترکیبات غذایی مضر پیامدهای بلند مدتی هم دارند که میتوانند به مشکلات جدی تری مثل بدبویی دهان، خشکی پوست، بروز ضایعات پوستی، التهاب مزمن، مختل شدن خواب، کاهش انرژی و مشکلات گوارشی مزمن بینجامند.
البته بدن همهی افراد مانند هم نیست و هر کسی به یک شکل و اندازهای به ترکیبات غذایی نامناسب واکنش نشان میدهد. با این حال، بسیاری از افراد یک مادهی غذایی خاص را مقصر مشکلات گوارشی و آلرژیهای خود میدانند، در حالی که در واقع ترکیب مواد غذایی است که باعث چنین مشکلاتی شده است. به علاوه، بسیاری از ما آنچنان به مشکلات گوارشی خود عادت کرده ایم که تصوری از شرایط خود در نبود آنها نداریم. اما با مقایسه همه چیز روشن خواهد شد.
اگر مدتی این نکات را رعایت کنید و به دستگاه گوارشی خود استراحت دهید، متوجه بهبود وضعیت گوارشی تان خواهید شد، دیگر خبری از آن هوسهای غذایی دردسرساز نخواهد بود، انرژی بیشتری خواهید داشت و از شکم صاف تری هم برخوردار خواهید شد.
۱- خوردن آب یا آب میوه به همراه غذا
با خوردن آب یا آب میوه به همراه غذا، یکی از سمیترین ترکیبهای غذایی را وارد بدن خود میکنید. آب، اسیدهای معده را رقیق و از تأثیر آن در تجزیهی پروتئین ها، کربوهیدراتها و چربیها کم میکند؛ بنابراین ۱۰ دقیقه قبل از غذا، آب بخورید. این کار جلوی پرخوری و رقیق شدن آنزیمهای معده را میگیرد.
۲- خوردن میوه بعد از غذا
متخصصان پی برده اند میوهها ترکیب خوبی با دیگر مواد غذایی ندارند. چون میوهها حاوی قندهای سادهای هستند که نیازی به هضم شدن ندارند. به همین دلیل، مدت زیادی در معده باقی نمیمانند. اما دیگر مواد غذایی، مثل مواد پرچرب، پروتئینی و نشاسته دار، مدت زمان بیشتری در معده باقی میمانند، چون باید بیشتر هضم شوند؛ مثلاً هضم مواد نشاسته دار حدود ۲ ساعت و هضم مواد پروتئینی حدود ۳ ساعت طول میکشد؛ بنابراین اگر بعد از خوردن وعدههای غذایی، سراغ میوهها بروید، نوعی ترافیک در معدهی شما به وجود میآید؛ قند میوه بسیار بیشتر از آنچه که باید در معده باقی خواهد ماند، مسألهای که باعث نفخ و از آن بدتر، از دست رفتن مواد مغذی میوهها به دلیل فرآیند تخمیر در معده میشود. تخمیر نوعی عمل باکتریایی است که بر روی مواد غذایی صورت میگیرد که باعث تجزیهی آنها میشود.
۳- ترکیب مواد نشاسته دار و پروتئینی مثل لازانیا و ساندویچهای پنیری
ترکیب مواد پروتئینی (مثل گوشت، پنیر و غیره) و نشاسته دار (مثل ورقههای لازانیا، نان و غیره) را یکی از بدترین ترکیبهای غذایی میدانند، چون این مواد در واقع همدیگر را خنثی میکنند. پروتئین توسط اسیدی در معده هضم میشود، در حالی که نشاسته باعث ترشح آنزیمی میشود که محیطی قلیایی به وجود میآورد. به همین دلیل این دو ماده یکدیگر را خنثی میکنند و این مسأله دستگاه گوارش شما را به محیطی مناسب برای رشد باکتریهای مضر و بروز التهاب تبدیل میکند.
۴- ترکیب مواد نشاسته دار و اسیدی مثل پاستا با سس گوجه فرنگی و پنیر
گوجه فرنگی یک مادهی غذایی اسیدی است و توصیه میشود آن را به همراه کربوهیدراتهای نشاسته داری مثل پاستا مصرف نکنید. اسید و نشاسته دو مادهی شیمیایی کاملاً متفاوت هستند. بدن برای هضم این ترکیب باید انرژی بسیار زیادی را صرف کند، به همین دلیل بعد از خوردن این غذا احساس خستگی خواهید کرد. اسیدهای گوجه فرنگی آنزیمهای درون پاستای نشاسته دار را تضعیف میکنند و باعث دلمه بستن شیر درون پنیر هم میشوند. به علاوه، اسید سس پاستا در معده هضم میشود و نشاستهی پاستا در رودهی کوچک. این دو ماده به موقع هضم نمیشوند و تنها یکجا باقی میمانند و فاسد میشوند، مسألهای که در نهایت میتواند باعث ابتلا به سندرم نشت روده شود که مشکل بسیار جدیای است. پاستا با سس پستو یا سبزیجات سرخ شده گزینهی مناسب تری است.
۵- ترکیب پروتئین با پروتئین مثل سوسیس تخم مرغ
پروتئین سخت هضمترین ماده برای بدن به شمار میرود. با بالا رفتن سن، بدن هیدروکلریک اسید کمتری تولید میکند، مادهای که برای هضم مواد غذایی به آن احتیاج داریم. این اسید باعث ترشح آنزیمهایی میشود که برای تجزیهی پروتئین ضروری هستند. هضم همزمان چندین پروتئین مختلف برای معده بسیار دشوار است.
۶- ترکیب کربوهیدراتها با پروتئینهای حیوانی مثل گوشت با سیب زمینی یا نان
وقتی یک کربوهیدرات را با یک مادهی پروتئینی میخورید، این مواد یکدیگر را بی اثر میکنند، یعنی پروتئین فاسد و کربوهیدرات تخمیر میشود. این مسأله باعث تولید گاز شکم و نفخ میشود. شاید مصرف طولانی مدت این ترکیب شما را در برابر مشکلات آن مصون کرده باشد، اما بهتر است از ترکیبهای مکملی مثل انواع لوبیا و برنج استفاده کنید که ترکیب پرفایدهای هم هست.
۷- ترکیب شیر و موز
کارشناسان ترکیب شیر با موز را یکی از سنگینترین و سم سازترین ترکیبات غذایی میدانند. موز هنگام هضم شدن ترشیده میشود و باعث دلمه بستن شیر و تبدیل آن به یک مادهی مخاط ساز میشود. این ترکیب غذایی برای کسانی که قصد کاهش وزن دارند هم مضر است، چون هم موز و هم شیر قند طبیعی دارند و در نتیجه، خوردن ترکیب آنها باعث افزایش ناگهانی انسولین میشود که برای بدن بسیار مضر است. انسولین یکی از هورمونهایی است که باعث انباشت چربی در بدن میشود. اگر از طرفداران ترکیب شیر و موز هستید، اول از همه مطمئن شوید که موز کاملاً رسیده باشد و علاوه بر این، با اضافه کردن هل و جوز هندی به این ترکیب میتوانید هضم آن را برای بدن تان راحتتر کنید.
۸- ترکیب خیار و گوجه
گوجه فرنگی ویتامین C زیادی، حتی بیشتر از پرتقال دارد. اما خیار حاوی آنزیمهایی است که کار جذب ویتامین C را مختل میکند، مسألهای که دستگاه گوارش را کمی اذیت میکند و بعضی از فواید این دو مادهی غذایی را از بین میبرد.
۹- ترکیب ماست و میوه
کارشناسان معتقدند ترکیب میوههای ترش با مواد لبنی میتواند توانایی هضم را پایین بیاورد، فلورهای روده را تغییر دهد، مواد سمی در بدن تولید کند و باعث گرفتگی سینوسها و نشانههای شبه آلرژی شود. با این حال، اگر علاقهی زیادی به دسرهای حاوی ماست دارید، روشهایی وجود دارد که با استفاده از آنها میتوانید از مضرات این ترکیب کم کنید. اول آنکه، از خوردن ماست به صورت سرد پرهیز کنید؛ از ماست ساده و بدون طعم استفاده کنید و آن را با دمایی به اندازهی دمای اتاق میل کنید. دوم آنکه، به جای میوههای ترش، ماست را با مقدار کمی عسل، دارچین و کشمش ترکیب کنید.
۱۰- ترکیب میوه و سبزیجات
میوهها سریعتر هضم میشوند و قند بیشتری دارند، مسألهای که میتواند فرآیند هضم سبزیجات را به تعویق بیندازد. با این حال اگر مجبور به ترکیب میوهها با سبزیجات هستید، مثلاً برای درست کردن اسموتی به هر دوی آنها نیاز دارید، از سبزیجات برگ دار سبز رنگ استفاده کنید.
۱۱- ترکیب نان سفید و مربا
اگر نگران قند خون تان هستید، مصرف کربوهیدراتهای ساده (مثل نان) ایدهی خوبی نیست. این مواد باعث افزایش ناگهانی قند خون میشوند. اضافه کردن قندهای تصفیه شده (مثل مربا) وضع را بدتر هم میکند. بدن از قند زیاد خوشش نمیآید. در نتیجه این قند اضافی در سلولهای چربی انباشته میشوند، که به نوعی حکم زباله دانی بدن را دارند. این سلولها محدودیتی در ذخیرهی قند ندارند، مسألهای که باعث افزایش وزن میشود.
۱۲- ترکیب هندوانه با هر چیزی
هندوانه یکی از میوههای پرطرفدار فصل تابستان است و در این روزهای گرم جایگاه پررنگی در رژیم غذایی ما پیدا میکند. یکی از ترکیبات پرطرفدار با این میوه، هندوانه و پنیر است. هضم مواد لبنی بیشتر از هندوانه طول میکشد، به همین دلیل وقتی معده رسیدگی به هندوانه را شروع کند، شیر در معده دلمه خواهد بست. در حقیقت، هندوانه سریعتر از اغلب مواد غذایی هضم میشود، به همین دلیل، اگر آن را با مادهی غذایی دیگری ترکیب کنید، بدن خود را به دردسر خواهید انداخت.
۱۳- ترکیب چای و شیر
بیشتر انواع چایی آنتی اکسیدان زیادی دارند، موادی که به کاهش التهاب در بدن کمک میکنند. اما اگر میخواهید از آنتی اکسیدانهای موجود در چای بهرهمند شوید، بهتر است چای تان را به جای شیر با لیموترش میل کنید. مشکل اینجا است که پروتئینهای موجود در شیر به آنتی اکسیدانهای چای میچسبند و جلوی هضم شدن آنها را میگیرند. کافئین موجود در چای هم از جذب کلسیم شیر میکاهد.
منبع: روزیاتو
ارزش غذایی و خاصیت دارویی کنجد
دانههای کنجد جزو باستانیترین خوراکیهای روی کرهی زمین هستند. در واقع گیاه کنجد کُهنترین گیاهی است که بهخاطر دانهها و روغنش کشت میشود. کنجد در فرهنگ سرزمینهای شرقی، مدیترانهای و آفریقایی، ارزش بالایی دارد و هزاران سال است که برای خوشطعم کردن غذا، تهیهی روغن و تقویت و سلامت پوست از آن استفاده میشود. کنجد نسبت به سایر دانهها، بیشترین مقدار چربی را دارد و بهدلیل طعم فوقالعادهاش، بهصورتهای مختلف از جمله ارده، روغن کنجد و غیره، در سراسر دنیا مورد استفاده قرار میگیرد.
ارزش غذایی کنجد
کنجد گیاهی گُلدار و از ردهی دولپهایهاست. دانههای کنجد حاوی روغن بسیار باارزشی هستند. این دانهها ۵۵ درصد چربی و ۲۰ درصد پروتئین دارند و به همین دلیل یک منبع بسیار غنی از اسیدهای چرب ضروری و بعضی از اسیدهای آمینه محسوب میشوند.
دانههای کنجد دارای ۵۰ تا ۶۰ درصد روغن و دو آنتیاکسیدان بسیار مفید از خانوادهی لیگنانها به نامهای سسامین و سسامولین هستند. روغن کنجد نیز دو ترکیب فنولیک دیگر به نامهای سسامول و سسامینول دارد که در فرایند تصفیه تشکیل میشوند.
روغن کنجد سرشار از اسید لینولئیک و اسید اولئیک است که بخش عمدهی آنها گاما-توکوفرول و سایر ایزومرهای ویتامین هستند. اسیدهای آمینهی موجود در کنجد لیزین، تریپتوفان و متیونین هستند.
یک قاشق غذاخوری از دانههای کامل کنجد دارای:
- ۵۲ کالری؛
- ۴ گرم چربی؛
- ۱ گرم کربوهیدرات؛
- ۲ گرم پروتئین؛
- ۴ میلیگرم مس (۱۸ درصد از نیاز روزانه)؛
- ۲ میلیگرم منگنز (۱۱ درصد از نیاز روزانه)؛
- ۸۷ میلیگرم کلسیم (۹ درصد از نیاز روزانه)؛
- ۳۱ میلیگرم منیزیم (۸ درصد از نیاز روزانه)؛
- ۳ میلیگرم آهن (۷ درصد از نیاز روزانه)؛
- ۵۷ میلیگرم فسفر (۶ درصد از نیاز روزانه)؛
- ۷ میلیگرم روی (۵ درصد از نیاز روزانه)؛
- و ۱ میلیگرم تیامین (۵ درصد از نیاز روزانه) است.
۸ مورد از فواید کنجد
۱. سرشار از فیتواسترولهای کاهندهی کلسترول
مطالعات جدیدی که روی فیتونوترینتهای موجود در دانههای کنجد، مخصوصا اسیدهای چرب و آنتیاکسیدانهاصورت گرفته است، نشان میدهد که دانهها و روغن کنجد، دارای عملکرد فیتواستروژنی هستند و تا حدود بسیار زیادی میتوانند کلسترول را کاهش بدهند.
دانههای کنجد تقریبا در میان تمام مغزها، دانهها، حبوبات و غلات، بیشترین فیتواسترولهای کاهندهی کلسترول را دارند. فیتواسترولها، ترکیباتی هستند که از نظر ساختاری به کلسترول شباهت دارند. آنها در سیستم گوارش، جای کلسترول را میگیرند و به این ترتیب جذب کلسترول در رودهها را کاهش میدهند. برخی پژوهشها نشان داده است که در بین ۲۷ نوع مغز و دانهی مختلف، دانههای کنجد (همراه با آرد مغز گندم)، بیشترین فیتواسترول را دارند.
۲. محافظت از سلامت قلب
تحقیقات نشان داده است که لیگنانها به بهبود وضعیت چربیها کمک میکنند و در تنظیم کلسترول و فشار خون مؤثرند. لیگنانها سِرم خون و سطح کلسترول کبد را پایین میآورند و بهطور طبیعی باعث کاهش کلسترول میشوند، به همین دلیل گاهی پژوهشگران مواد شیمیایی موجود در دانههای کنجد را «عامل هیپوکلسترولُمی» میدانند. مشخص شده است که مصرف پنجاه گرم پودر دانههای کنجد بهمدت پنج هفته، تأثیرات مثبتی روی سطح کلی کلسترول، کلسترول LDL، نسبت LDL به HDL و وضعیت آنتیاکسیدانی دارد.
۳. بهبود فشار خون
روغن کنجد را یک ضد فشار خون قوی میدانند چون میتواند به تنظیم فشار خون کمک کند. در سال ۲۰۰۶ پژوهشی بهمنظور بررسی تأثیر مصرف روغن کنجد انجام و مشخص شد که کنجد یک خوراکی طبیعی و بسیار مفید است که میتواند فشار خون را پایین بیاورد. محققان بعد از پیگیری نشانههای مختلف در ۳۲ بیمار مبتلا به فشار خون که در سنین ۳۵ تا ۶۰ سال قرار داشتند و روغن کنجد را بهعنوان تنها روغن خوراکی مصرفیشان بهمدت ۴۵ روز استفاده کرده بودند، دریافتند روغن کنجد در کاهش فشار خون، کاهش پراکسیددار شدن لیپید و افزایش وضعیت آنتیاکسیدانی در بیشتر این بیماران مؤثر بوده است.
۴. تنظیم هورمونها
پژوهشها نشان میدهند کنجد میتواند روی تولید هورمونهای جنسی تأثیر مثبتی بگذارد چون موجب سوختوساز بهتر اسیدهای چرب خصوصا در خانمهای یائسه میشود. مطالعهای که نتایج آن در «The Journal of Nutrition» منتشر شده است، نشان میدهد هضم کنجد تأثیر مثبتی بر چربیهای خون و وضعیت آنتیاکسیدانی در زنان بزرگسال دارد که درنهایت هورمونهای جنسی را تحت تأثیر مثبت قرار میدهد. سسامین که یکی از لیگنانهای کنجد است، توسط میکروفلورای رودهای به انترولاکتون تبدیل میشود که یک ترکیب فیتواستروژنی با عملکرد شِبه استروژنی بالاست. علاوه بر این، سسامین منجر به فعالیت متابولیسمی داخل رودهای میشود که مشابه همین عملکرد در لیگنانهای تخم کتان هم یافت شده است.
۵. مبارزه با سرطان
دانههای کنجد همچون تخم کتان، سرشار از لیگنان پستانداران هستند. لیگنانهای پستانداران که به آنها انترولاکتون و انترودیول میگویند توسط میکروفلورا در رودهی بزرگ تولید میشوند. تحقیقات جدید نشان داده است که این لیگنانها دارای خواص ضدسرطانی هستند و میتوانند از سرطان روده بزرگ و سرطان سینه پیشگیری کنند. مطالعهای که در سال ۲۰۰۵ توسط دپارتمان علوم غذایی در دانشگاه تورنتو (Toronto) صورت گرفت، تأثیر مصرف ۲۵ گرم دانههای سبوسدار کتان و کنجد را در زنان یائسه که در سلامت کامل بودند، طی یک دورهی چهار هفتهای مورد بررسی قرار داد. نتایج تست ادرار نشان داد زنانی که این دانهها را مصرف کرده بودند، میزان لیگنانهای پستانداران در بدن آنها افزایش یافته بود. با توجه به این نتایج، معلوم میشود هر دوی این دانهها توسط میکروفلورا در رودهی بزرگ، بهطور مؤثر به انترولاکتون و انترودیول تبدیل شدهاند و میتوانند از اکسیداسیون و ابتلا به سرطان رودهی بزرگ پیشگیری کنند.
۶. کمک به چربی سوزی
یکی از خواص کنجد، چربی سوزی آن است. چربیها با ارسال پیامهایی به مغز، در ترشح هورمونهایی که به ما احساس سیری میدهند، نقش دارند. اساسا، چربیهای سالم با کاهش گرلین یا همان هورمون گرسنگی، چربی سوزی را بیشتر میکنند. ترکیبات فیتوشیمیایی خاصی که در دانههای کنجد وجود دارند و بخشی از خانوادهی لیگنانها هستند، برای افزایش سوختوساز بدن و افزایش چربی سوزی سودمندند. مطالعهای که روی حیوانات انجام شد نشان میدهد دانههای کنجد میتوانند بهعنوان یک خوراکی چربی سوز بسیار عالی عمل کنند چون لیگنانها مکانیسمهای مهم کبد را تقویت میکنند. این لیگنانها میتوانند با افزایش فعالیت آنزیمهای گوناگون کبد که مسئول تجزیهی اسیدهای چرب هستند، چربی سوزی را افزایش بدهند. به همین دلیل است که امروزه مکمل های غذایی متعددی برای چربی سوزی یابدنسازی در بازار وجود دارند که حاوی عناصر فعال مشتقشده از دانههای کنجد هستند. البته همیشه بهترین کار این است که از منابع غذایی طبیعی بهرهمند شویم و از مصرف قرصهای فرآوریشده که میتوانند خطرناک باشند، اجتناب کنیم.
افزودن چربیهای مفید و سالم به رژیم غذایی، خصوصا چربیهای گیاهی مثل تخم شربتی، تخم کتان و تخمهی آفتابگردان، یک راه کلیدی برای غلبه بر اعتیاد به شیرینی، کاهش اشتهای مفرط و مبارزه با پُرخوری است.
۷. افزایش جذب مواد مغذی
لیگنانهای دانههای کنجد، ترکیبات مهمی هستند که فعالیت آنتیاکسیدانی دارند و از این رو به جذب ویتامین E و سایر مواد شیمیایی گیاهی کمک میکنند. بهطورکلی، شما برای جذب ویتامینها و مواد محلول در چربی مانند ویتامین A،ویتامین D و بسیاری از انواع آنتیاکسیدانها، به اسیدهای چرب نیاز دارید. مصرف چربیهای سالمی مانند دانههای کنجد، روغن کنجد یا کرهی کنجد بههمراه وعدههای غذایی، میتواند به شما کمک کند تا مواد مغذی را بهخوبی جذب و از آنها استفاده کنید.
۸. یک منبع خوب از ویتامینها و مواد معدنی مانند آهن، فیبر و منیزیم
دانههای کنجد منبع خوبی از املاح گوناگون، فیبر و حتی پروتئین هستند. دو قاشق غذاخوری دانهی کامل کنجد حاوی مقدار قابل توجهی آهن، منیزیم، فسفر، پتاسیم، مس و منگنز است و همچنین حدود دو گرم فیبر و سه تا چهار گرم پروتئین دارد. دانهی کنجد نسبت به سایر منابع پروتئین مانند مغزها و دانهها، پروتئین بیشتری دارد.
آهن موجود در دانههای کنجد در پیشگیری از کمبود آهن، کمخونی و اُفت انرژی مؤثر است. همچنین دانههای کنجد میتوانند مس مورد نیاز بدن برای حفظ سلامت سیستم عصبی، استخوانها و سوختوساز را تأمین کنند.
کنجد جزو مواد غذایی کلسیمدار نیز محسوب میشود. دانههای کنجد مانند تمام مغزها و دانهها حاوی مقداری ترکیبات ضدتغذیهای (antinutrients) هستند که میتوانند مانع جذب درصد قابل توجهی از کلسیم در بدن شوند. کلسیم با اگزالیک اسید ترکیب میشود و درنتیجه خواص آن کاهش مییابد.
برداشتن پوستهی بیرونی دانههای کنجد میتواند مقدار قابل توجهی از اگزالیک اسید آن را کم کند، اما متأسفانه با انجام این کار بیشترِ کلسیم، فیبر، پتاسیم و آهن آن نیز از دست میرود. در برخی از نقاط دنیا مانند ژاپن، خوردن دانههای کامل و برشتهی کنجد متداول است و بخشی از رژیم غذایی مردم آن مناطق محسوب میشود زیرا مصرف دانههای کنجد به این صورت (پوست نکنده، کامل و برشته) میتواند به گوارش کلسیم و سایر مواد مغذی کمک کند.
این باور وجود دارد که برشته کردن دانههای کنجد در دمای بالا میتواند بیشترِ اگزالات آن را از بین ببرد، البته در این فرایند، به چربیهای حساس موجود در این دانهها، آسیب خواهد رسید. بنابراین اینطور که بهنظر میرسد مصرف دانههای کنجد به شیوههای گوناگون، مزایا و معایبی دارد، پس شما روشی را انتخاب کنید که بیشتر میپسندید!
تاریخچهی کنجد
گفته میشود امروزه هزاران نوع گیاه کنجد در سراسر دنیا وجود دارد که بیشتر آنها وحشی هستند و برداشت نمیشوند. کنجد یکی از کُهنترین دانههای روغنی است که بشر تاکنون شناخته است. مصریان باستان به گیاه کنجد sesemt میگفتند و نام آن در لیست دارویی طومارهای باستانی آنها آمده است.
دانههای کنجد را چطور خریداری و مصرف کنیم؟
دانههای کنجد در اندازههای مختلف و در رنگهای سفید، قهوهای طلایی، سیاه، زرد و بژ وجود دارند. دانههای کنجد سیاهرنگ که بیشتر در چین و آسیای جنوبی کشت میشوند، قویترین طعم و رایحه را دارند و دانههای سفید یا بژرنگ، متداولتر هستند و در بیشتر مناطق دنیا در دسترساند.
در ملل توسعه یافته، معمولا دانههای کنجد غلافگیری میشوند و سپس به فروش میرسند که به این فرایند، پوستهزدایی (decortication) میگویند. دانهها را پس از برداشت، تمیز و سبوسشان را جدا میکنند. یک واقعیت جالب در مورد دانههای کنجد این است که معمولا دانههای کنجدی که رنگ یکنواختی دارند (مثلا همه سفید هستند)، در نظر مصرفکننده کیفیت بهتری دارند و ممکن است با قیمت بالاتری فروخته شوند، اما در حقیقت دانههای کنجدی که ترکیبی از چند رنگ هستند، بهطور طبیعی برداشت میشوند، سپس برای جداسازی رنگهای مختلف از یک دستگاه عبور میکنند و دانههای بدرنگ یا بیرنگ آنها جدا میشود.
دانههای جداشده و آنهایی که هنوز نرسیدهاند، برای تولید روغن کنجد نگهداری میشوند. آردی که بعد از استخراج روغن باقی میماند (به آن کنجالهی کنجد میگویند) تقریبا ۳۵ تا ۵۰ درصد آن پروتئین است و مقداری هم کربوهیدرات دارد و به همین دلیل یکی از بهترین و مغذیترین خوراکهای ماکیان و سایر حیوانات اهلی بهحساب میآید.
کرهی کنجد یا ارده (tahini) نیز یک شیوهی بسیار خوب دیگر برای مصرف کنجد است. اگر به آجیل و مغزها حساسیت دارید، ارده میتواند جایگزین مناسبی برای انواع کرهی آجیل باشد. ارده یا کرهی کنجد معمولا از دانههای برشتهشدهی کامل کنجد تهیه میشود و به همین علت محصولی است که نسبت به دانههای خالص و کامل کنجد، فرآوری بیشتری روی آن انجام شده است که البته همچنان مفید و خوشمزه است. ارده در بعضی از غذاهای کشورهای مدیترانه و خاورمیانه مانند هوموس و باباگانوش وجود دارد. در خیلی از غذاها یا پیشغذاهای آسیایی مانند بادمجان کبابی، خوراک کاری و انواع سس نیز از کرهی کنجد استفاده میشود.
اگر میخواهید در خانه از دانههای کامل کنجد استفاده کنید میتوانید آنها را در یک ماهیتابه با حرارت کم تا متوسط برشته کنید تا به رنگ طلایی یا قهوهای درآیند و عطر و بوی آجیلی این دانهها بیشتر شود. فرایند برشته کردن دانههای کامل کنجد، تنها چند دقیقه زمان میخواهد، پس حواستان باشد تا نسوزند و سیاه نشوند، چون در این صورت بوی ناخوشایندی از آنها بلند میشود!
منبع: چطور
غذاهای مورد نیاز برای از بین بردن درد مفاصل
درد مفاصل ممکن است به علت آسیب های ورزشی باشد یا به طور معمول ممکن است مربوط به آرتریت باشد. اگر از درد استخوان یا درد مفاصل رنج می برید، می دانید که می تواند در زندگی روزمره آزار دهنده باشد. اگر چه رژیم دقیق برای درمان آن اثبات نشده است، مطالعات نشان داده اند که غذاها و ادویه جات خاص می تواند به بیماران کمک کند - مانند داروهای طبیعی کار کنند.
در ادامه به شما تعدادی مواد غذایی معرفی می کنیم که می تواند درد و التهاب را تسکین دهد، استخوان ها را تقویت می کند، و به طور کلی زندگی روزمره را بهبود می بخشد.
1. میوه ها
به طور کلی میوه ها حاوی مقدار زیادی از ویتامین هایی هستند که بدن ما به آنها نیاز دارد.
انگور:جدا از نظر عطر و طعم آن، انگور دارای یک ترکیب گیاهی که پروانتوسیانیدین نامیده می شود ، التهاب و درد مفاصل را کاهش می دهد.
مرکبات: بدن ما برای تقویت سیستم ایمنی به ویتامین c نیاز دارد. پرتقال، گریپ فروت و دیگر میوه های مرکبات دارای ویتامین C بالا هستند که به جلوگیری از آرتریت التهابی و درد مفصلی کمک می کند.
گیلاس: گیلاس و آلبالو نتایج خوبی در افراد مبتلا به آرتروز دارد. مطالعه ای در زنان مبتلا به این بیماری نشان داد که پس از مصرف 3 هفته، آب گیلاس، نشانه های التهاب کاهش یافته و بخشی از درد آنها نیز از بین می رود.
2. سبزیجات
والدین ما همیشه می گفتند: "همیشه سبزیجات خود را بخورید" و آنها درست بوده. سبزیجات واقعا برای سلامتی ما خوب است.
اسفناج : اسفناج دارای آنتی اکسیدان زیادی است. یکی از ترکیبات آن، کامپرلو است که اثبات شده است که التهاب، درد و کاهش پیشرفت آرتروز را کاهش می دهد.
بروکلی : کلم بروکلی حاوی سولفورفان است که به کاهش درد در مفصل کمک می کند و باعث کاهش علائم آرتریت روماتوئید می شود.
سویا : سویا نیز سودمند هست. آنها دارای چربی کم و غنی پروتئین و فیبر هستند و حاوی اسیدهای چرب امگا 3 هستند که به درد مفاصل التهابی کمک می کنند.
لوبیای قرمز : لوبیای قرمز نیز غنی از فیبر هستند. آنها همچنین دارای پروتئین، اسید فولیک، آهن، منیزیم و پتاسیم هستند که همه آنها باعث تقویت سیستم ایمنی بدن می شود.
3. ادویه ها
صرفنظر از دادن طعم اضافی به غذاهای ما، ادویه ها خواص زیادی دارند. برای استفاده از خواص بیشتر آنها، بهتر است آنها را در آب و نوشیدنی گرم یا سرد بریزید.
زعفران یا زردچوبه : اینها به عنوان عوامل ضد التهابی عمل می کنند و به کاهش علائم آرتروز کمک می کنند. مطالعات نشان داده اند که کروکین که یکی از ترکیبات اصلی زعفران است دارای خواص ضد التهابی، آنتی اکسیدان و ضد انعقادی است و در افراد مبتلا به درد مفاصل مؤثر است.
زنجبیل: مطالعه نشان می دهد که زنجبیل در افراد مبتلا به درد شدید مفصل زانو مفید است که 63٪ از بیماران پس از استفاده از آن به مدت طولانی از درد خلاص می شوند.
سیر: سیر اثرات معجزه آسایی دارد. براساس مطالعات انجام شده ، علاوه بر کاهش فشار خون و کمک به بیماری قلبی، سیر دارای خواص ضد التهابی قوی است و خطر ابتلا به استئوآرتریت و علائم دردناک آن را کاهش می دهد.
چای سبز : چای سبز عمدتا به خاطر ویژگی های آنتی اکسیدانی و افزایش سوخت و ساز بدن شناخته شده است. علاوه بر این، حاوی ترکیبی به نام پلی فنول است که ضد التهابی است و به کاهش درد کمک می کند. مطالعه دیگری نشان داده است که epigallocatechin-3-gallate، که همچنین در چای سبز موجود است، آسیب مفصلی در افراد مبتلا به آرتریت روماتوئید را متوقف می کند.
4. سایر غذاها
غذاهایی که در تسکین درد مشترک کمک می کنند، محدود به میوه ها، سبزیجات و ادویه جات نیست.
ماهی و روغن ماهی : انواع ماهی های چرب مانند ماهی سالمون، ماهی تن و ماهی قزل آلا و روغن ماهی دارای اسیدهای چرب امگا 3 هستند که برای مبارزه با التهاب اثبات شده اند و بلافاصله درد مفاصل را کاهش می دهند. مقدار بالایی از ویتامین D نیز در کاهش علائم آرتریت و بیماری های مشابه کمک می کند.
محصولات لبنی کم چربی : محصولاتی مانند ماست، شیر و پنیر غنی از کلسیم و ویتامین D هستند که هر دو برای تقویت استخوان ها و تقویت سیستم ایمنی مفید هستند. آنها علاوه بر رژیم غذایی متعادل و همچنین کمک به کاهش درد از پوکی استخوان و استئوآرتریت کمک می کنند.
گردو، پسته و بادام : همه آجیل ها مغذی هستند، اما گردو، پسته ها و بادام حاوی مقادیر بسیار بالایی از کلسیم، منیزیم، ویتامین E، پروتئین و آلفا لینولنیک است که باعث افزایش سیستم ایمنی بدن می شود. به طور خاص، اسیدهای چرب امگا 3 در گردو بالا است که به کاهش آرتروز و درد آرتریت روماتوئید کمک می کند.
منبع: بیتوته